وبسایت وار زون (the war zone) در گزارشی نوشت که تصاویر ماهوارهای نشان میدهد جنگنده روسی سوخو ۵۷ فلون (Su-57 Felon) بهتازگی در خاک ایران فرود آمده است. به گزارش این نشریه، جت جنگنده پیشرفته روسی در راه بازگشت از نمایشگاه بینالمللی هوایی آئرو ایندیا ۲۰۲۵ (Aero India 2025) در بندرعباس فرود آمده است.
به نظر میرسد این اولین مورد از توقف یکی از جتهای نسل جدید روسیه در خاک ایران باشد که به هر دلیلی اتفاق میافتد. تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که جنگنده فلون چندین روز در پایگاه هوایی ایران در بندرعباس بوده و اکنون هم مشخص نیست که خاک ایران را ترک کرده است یا خیر.
نشریه وار زون در گزارش خود، به تصاویر ماهوارهای استناد کرد که روز ۱۹ فوریه از «مکسار تکنولوژیز» (Maxar Technologies) به دست آورده و نشان میدهد که سوخو ۵۷ پیشرفته در بندرعباس به زمین نشسته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در آن تصاویر ماهوارهای، یک جفت هواپیمای گشت دریایی پی ۳ اوریون (P-3 Orion) ساخت ایالات متحده هم که در زمان شاه فقید به ایران فروخته شد و یک هواپیمای باری ساخت روسیه نیز قابلمشاهده است.
تصاویر بیشتری که نشریه وار زون از طریق «پلنت لبز» (Planet Labs) به دست آورد، بیانگر آن است که سوخو ۵۷ و همچنین هواپیماهای دیگر که در کنارش قرار داشتند، روز ۲۱ فوریه نیز در همان مکان در بندرعباس بودند. در تصویر بعدی که روز ۲۳ فوریه گرفته شد، جنگنده روسی دیده نمیشود و مشخص نیست آیا خاک ایران را ترک کرده یا به مکان دیگری منتقل شده است.
در این گزارش اشاره شده است که در شبکههای اجتماعی ادعاهای تاییدنشدهای وجود دارد، مبنی بر اینکه حضور جنگنده روسی فلون در ایران به دلیل مشکلات مربوط به موتور آن بوده است. به نوشته وار زون، این ادعاها قابل اثبات نیستند اما مشکل موتور جنگندههای سوخو ۵۷ موضوعی تکراری است و پیش از این نیز اتفاق افتاده است.
هواپیماهای نظامی روسیه در گذشته هم از پایگاههای جمهوری اسلامی ایران استفاده کردهاند؛ از جمله بهعنوان نقطهای برای عملیات جنگی بر فراز سوریه. بندرعباس هم بین منطقهای از هند که در آن نمایشگاه آئروایندیا ۲۰۲۵ برگزار شد و پایگاه اصلی فعلی سوخو ۵۷ روسیه، در پایگاه هوایی انتهای جنوب شرقی این کشور، یک نقطه میانی است.
در حالی که مقامهای جمهوری اسلامی به جنگندههای روسی علاقه نشان دادهاند، تاکنون هیچ گزارشی از مذاکره برای خرید نوع «فلون» وجود نداشته است. در حال حاضر نیز مشخص نیست آیا روسها از فرصت فعلی برای نمایش رسمیتر این جنگنده پیشرفته به مقامهای ایرانی در بندرعباس استفاده کردهاند یا مشکل صرفا فنی بوده است.
در حال حاضر بحثهایی در مورد آینده این جت پیشرفته وجود دارد و الجزایر اولین مشتری آن بوده است. به نظر میرسد که جنگنده فلون بهکندی در خط تولید جتهای روسی قرار گرفته و فروش خارجی موفقی نیز نداشته است. اعلامیه الجزایر مبنی بر خرید فلون هم اوایل این ماه در حاشیه برگزاری نمایشگاه آئرو ایندیا منتشر شد.
یادآوری میکنیم همکاری دوجانبه بین روسیه و هند در مورد سوخو۵۷ که اوایل دهه ۲۰۰۰ آغاز شد، تا سال ۲۰۱۸ به طور قابلتوجهی کنار گذاشته شد.
به نوشته وار زون، حتی اگر جمهوری اسلامی ایران بخواهد جنگنده پیشرفته سوخو۵۷ فلون را خریداری کند، مشخص نیست توانایی بهرهبرداری و نگهداری از آن را داشته باشد، زیرا این جت به میزان چشمگیری، پیچیدهتر از جنگندههای قدیمی ایران است.
جمهوری اسلامی ایران پیش از این اعلام کرده بود که بهزودی سوخوــ۳۵ فلانکرــای روسی در اختیار خواهد داشت. بحثهای جدیتر درباره فروش این جتها به ایران با کمک تهران به مسکو در رابطه با درگیریهای جاری در اوکراین همزمان شد. اگرچه تهران ارسال پهپاد به روسیه برای جنگ اوکراین را تکذیب میکند، گزارشها حاکی از آن است که تهران از فروش پهپادهای کامیکازه و کمک به مسکو برای تولید داخلی آنها، به منظور نزدیکی به روسیه بهره میگیرد.
در ادامه گزارش وار زون، اشاره شده است که پس از حمله سال گذشته اسرائیل به چندین سایت نظامی ایران، اکنون جمهوری اسلامی تاکید بیشتری دارد که قابلیتها و ظرفیت دفاع هوایی و موشکی خود را بهبود بخشد. از این رو فرود سوخو۵۷ فلون در بندرعباس، با هر بهانه و دلیلی که باشد، بیانگر داستانی جدید از این جنگده روسی در ایران است که یک جنگنده نسل پنجم و احتمالا پیشرفتهترین هواپیمای نظامی محسوب میشود که تابهحال در ایران فرود آمده است.
در روزهای گذشته، برخی رسانههای دیگر نیز به تمایل ایران برای خرید جنگندههای پیشرفته روسی اشاره شده بود. در آن گزارشها آمده بود که امروزه سوخو ۵۷ تنها در اختیار یک کشور خارج از روسیه است و آن کشور نیز چین است. قرار بود مشتری بعدی سوخو ۵۷ مصر باشد، اما ظاهرا این جنگندهها اکنون به سمت ایران در حرکتاند.
در گزارش رسانه یوراسیانتایمز (eurasiantimes) هم به فرود سوخو۵۷ در ایران اشاره شده و آمده است: «سوخو۵۷ یک جنگنده پیشرفته با برد زیر صوتی حدود ۳۵۰۰ کیلومتر و برد فوق صوتی ۱۵۰۰ کیلومتر است. برای پرواز از هند به روسیه که فاصلهای بیش از ۴۹۰۰ کیلومتر دارد، این جنگنده به سوختگیری در میانه مسیر نیاز داشت و این امر باعث فرود اسیوــ۵۷ در ایران شد.»
وبسایتهای ایرانی نیز از حضور جت سوخو۵۷ فلون در ایران خبر دادند. به عنوان، نمونه خبرآنلاین نوشت: «ایران در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد که توافق خرید ۲۴ فروند سوخوــ۳۵ از روسیه نهایی شده است. این جنگندهها که ابتدا برای مصر تولید شده بودند، به دلیل تغییرات در تصمیم مصر، به ایران فروخته شدند. فرود سوخوــ۵۷ در ایران نشاندهنده تحکیم روابط ایران و روسیه است که از زمان آغاز حمله روسیه به اوکراین در ۲۰۲۲ عمیقتر شده است. بر اساس گزارشها، اسیوــ۵۷ در پایگاه جنگندههای تاکتیکی نهم نیروی هوایی ایران در بندرعباس فرود آمده و ویدیویی از پرواز مجدد این جنگنده منتشر شده است. این رخداد در زمانی رخ میدهد که ایران منتظر دریافت اسیوــ۳۵ها از روسیه است.»